Sinemada Oynadığım Farzetme Oyunum 3 - Galip'in Sesi

Eski huyumdur. Çocukluğumdan beri  insanları seyretmeyi severim.  Bu huyum sayesinde can sıkıntısı diye bir şey bilmem. Aynı bir sinema perdesine bakar gibi mütemadiyen insanları seyredebilirim. Kim olduklarını, neler düşündüklerini tahmin etmeye girişmek hoşuma gider. Özellikle sinemaya gittiğimde oynadığım farzetme oyunum vardır. Film başlamadan önce, sinemanın loşluğunda kendilerini oturdukları koltuğa rahatça bırakan seyircileri belli etmeden seyrederim. İnsanların suretlerinde kitaplarda okuyup hafızamın kuytu çekmecelerine kendiliğinden yerleşmiş irili ufaklı roman kahramanlarının izlerini  sürerim. Bu benim için anlatılmaz heyecan verici bir oyundur. İnsanların görüntülerinden çok iç dünyalarını görmek, duygularına erişmek isterim. Sinemanın o efsunlu loşluğunda etrafıma bakınırım. Bu insanların kim bilir ne sırları, ne korkuları, ne huzursuzlukları vardır diye aklımdan geçiririm.  

En son  Emek Sineması'na  gittiğimde özür dileyip izin isteyerek önümden geçip yanıma oturan genç adamın düşürdüğü kartviziti eğilip yerden aldım.   "Düşürdünüz." diye kendisine uzattım. Elinde tuttuğu ikinci sayfasındaki köşe yazısı okunacağı küçüklüğe getirilinceye kadar özenle katlandığı belli olan gazeteyi dizlerinin üzerine bıraktı.  Esrarengiz bir ses tonuyla  "Teşekkür ederim." dedi. Aldı. Gömleğinin sol üst cebine usulca yerleştirdi. Film başlamak üzereydi. Işıklar ha sönmüş ha sönecekti. Belli etmemeye çalışarak göz ucumla ona baktım. Bana Orhan Pamuk'un Kara Kitap'ındaki kahramanı Galip'i hatırlattı. Hayal etme çarklarım birdenbire çalışmaya başladı.  Avukat olmalı diye aklımdan geçirdim. Dedeler, nineler, amcalar, amca çocukları ve akrabalarla bir zamanlar büyüdüğü Nişantaşı'ndaki apartmanda yaşadığını ve amcasının kızı Rüya ile evlenmiş olacağını hayal ettim. Rüya'nın Miliyet Gazetesi'nde  köşe yazarı olan bir üvey  ağabey'i vardır: Celal Salik. Ve bu genç adam mutlaka ona hayrandır. Rüya ardında yeşil tükenmez ile yazılmış on dokuz kelimelik bir mektup bırakarak kocasını ve evini terkedince, avukat olduğunu düşündüğüm bu adamın, İstanbul sokakalarında karısı Rüya'yı arıyorken,  film süresince dinlenmek amacıyla sinemaya girmiş olabileceğini farzettim.  İtiraf etmeliyim ki ürkmüştüm.  Bana teşekkür ederken fısıltıyla çıkardığı sesi ne tuhaftı!

Acaba benimle hangi sesiyle konuşmuştu? Benim basit kişiliğim dediği birinci sesiyle mi? Hani herkese gösterdiği, herkesle birlikte aile yemeklerinde sofraya oturduğu ve herkesle birlikte yemekten sonra sigara dumanları arasında dedikodu yaptırdığı sesiyle. Günlük hayata ilişkin ayrıntıları bu kişiye borçlu olduğu sesiyle... İkincisi, belki olmak istediği kişiydi: Bu dünyada huzur bulamayan, bir başka dünyada yaşayan ve bir başka dünyanın sihrine bulanmış hayranlık verici kişilerden yürüttüğü maske. Önce bir taklidi, sonra kendisi olmak istediği bu kahramanla fısıldayarak söyleşme alışkanlığı olmasaydı, bu kahramanın kulağına fısıldadığı kelime oyunlarını, bilmeceleri, alayları, iğnelemeleri kendi aklına takılan nakaratları söyleyen bunaklar gibi tekrarlama alışkanlığı olmasaydı, günlük hayata dayanamayıp bir çok mutsuz gibi bir köşeye çekilerek ölümü bekleyecekti belki... Kim bilir? Üçüncüsü ise objektif üslup, subjektif üslup dediği bu iki kişiliğin ulaşamayacağı âlemlere görürüyordu onu belki... Karanlık kişilik, kara üslup! Taklitle, maskeyle yetinemeyecek kadar mutsuz olduğu zamanlarda neler yapardı acaba?(s327-328)

 

Tam bunları aklımdan geçirirken genç adam oturduğu yerde huzursuzca kıpırdandı. Etrafına şüpheci gözlerle baktı. Sağ elini gömleğinin sol üst cebine soktu.  İnanmayacaksın biliyorum ama usulca cebinden çıkardığı elindeki kartvizitte "Avukat Galip ......"   yazıyordu.  Dünyanın en önemli işini yapıyormuş gibi  elindekine  dikkatle  baktı. Tam o anda sinemanın  ışıkları karardı. Film başladı.  Ben "Galip" olduğunu farzettiğim genç adamı unuttum. Beyaz perdenin  o muazzam illüzyonuyla usulca filmin mecrasına  aktım.

NOT: Yazıda Kara Kitap'ın bazı cümlelerini kullandım.