2009 da seyrettiğim en güzel filmlerden biriydi Sonbahar. Daha Kim Ki Duk'un İlbahar, Yaz, Sonbahar, Kış, İlkbahar filmini yeni izlemiştim. Ardından memleketim gençlerinden birinin, Özcan Alper'in yazdığı ve yönettiği bir film olan Sonbahar'ı seyrettim. Özcan Alper'in ilk uzun metrajlı filmiymiş ve yukarıdaki fotoğraf Adana Altın Koza Festivali'nde ödül aldığında çekilmiş. Özcan Alper Artvin Hopa doğumlu ve film yönetmenin kendi coğrafyasında Çamlıhemşin'de geçiyor. Filmde Hemşince ve Gürcüce konuşuluyor. Film yılın en iyi on filmi arasındaydı. Gerçekten çok güzel bir film... Film “…her daim düşleri peşinde koşan sabırsızlık zamanının güzel çocuklarına…” ithaf edilmiş. Çünkü ülkemizde 122 kişi ölüm oruçlarında, 32 kişi de hayata dönüş operasyonlarında hayatını kaybetmiş. Filmin kahramanı Yusuf da üniversitede okurken, katıldığı eylemlerden dolayı 22 yaşında mahkum edilmiş ve cezaevine girmiştir. Yani Yusuf'un ömrünün ilkbaharı hapiste geçecektir. 10 yıldır tutukluğu kaldığı hapishanede F tipi cezaevlerini protesto etmek için açlık grevi yapan gruba katılır. Ciğerleri iflas eder. 2 yıl daha cezası varken sağlık nedeniyle tahliye edilir.
Ömrünün ilkbaharını tutuklu geçirmek durumunda kalan Yusuf, yazı hiç göremeden ömrünün sonbaharına atlayacaktır. Hani vardır ya bir türkümüz "Baharı görmeden yaz geldi geçti "diye, sanki bu türkü Yusuf gibiler için söylenir. Amansız bir hastalığa yakalandığını öğrenen Yusuf, cezaevinden çıktığında, son günlerini geçirmek üzere, köyde yaşayan yaşlı annesinin yanına gider. İşte Karadeniz'in sonbahar mevsimindeki olağanüstü güzel doğası ile ömrünün sonbaharını yaşayan Yusuf'un hüzünlü hali kesişir. Hazan'a hüzün bir kez daha acıtarak yakışmış, bu filmde yönetmen tabiat ve insan doğasının sonbaharını şahane görüntülerle beyaz perdeden yüreğime geçirmeyi başarmıştır. Bana göre çekimler, mekanlar ve sosyal ortamlar okadar doğal ki, filmde rahatsızlık verici birşey bulmak mümkün degil. Annesiyle karşılaşmasında Hemşince konuşmaları filmi çok daha samimi kılmış. Bildiğim kadarıyla Yusuf'un annesini, bizim köylü teyzelerden birisi oynamış. Yönetmenin buna cesaret etmesi insanı hayrete düşürüyor ama annemiz de rolünü hakkıyla yerine getiriyor. Kırk yıllık sanatçıymışcasına annenin hüznünü tüm doğallığıyla sergilemeyi becerebiliyor.
Filmin seyirciyle paylaştığı bir başka memleket gerçeği de Karadeniz'deki tabir i caiz ise nataşalar meselesi. Rusya'nın parçalanması sonucunda bağımsızlığını kazanan ülkelerdeki trajediler nedeniyle ülkemize gelen Gürcü kadınları konu etmiş film. Neden böyle durumlarda kadınlar ve çocuklar hep çile çekerler diye düşündürüyor film insana. Zira filmdeki kadın kahraman Elka memleketinde küçük çocuğunu bırakmış ve para kazanmak için Karadeniz'e gelmiş bir Gürcü kadındır. İdeolojik düşünceleri peşinde yılları hapiste geçmiş Yusuf ve ülkesinin ideolojik meseleleri yüzünden çocuğundan ve memleketinden ayrı düşmüş, istemediği yollardan para kazanmaya çalışan Gürcü Elka'nın yolları kesişiyor. Yönetmen büyük bir zerafetle filmin sosyal mesajını izleyiciye geçiriyor ve neler olup bittiğini tekrar tekrar düşündürüyor.
Yusuf hapisteyken babası ölmüştür ve ablası evlenip gitmiştir. Annesi yaşlanmıştır. Köyde daha çok yaşlılar yaşamaktadır. Arkadaşı Mikail köyde yaşamaya devam etmekte ancak ruh sağlığı onun da çok iyi değildir. Yusuf yıllarca hapis yattığı ve birkaç aya kadar öleceğini bildiği için içine kapanık bir hali vardır. Yusuf rolündeki Onur Saylak Yusuf'un hüznünü hissettirmeyi başarmış. Ben Yusuf'da bir pişmalık durumu hiç sezmedim. Bence Yusuf'un hüznü, bukadar genç yaşta öleceğini bilmenin getirdiği doğal bir hissiyat durumu. Hiç kolay değildir ki bu durumun kabullenilmesi... Cemal Süreya'nın dediği gibi "her ölüm erken ölümdür," ama Yusuf için çok erkendir sahiden.
Mevsim sonbahardan kışa dönmüştür. Yusuf elindeki tulumla annesine şahane bir ezgi terennüm ederken, tulumun sesi bir annenin oğula yaktığı bir ağıta eşlik etmeye başlayacaktır. İnanılmaz bir ağıttır bu! Memleketimin o yürek dağlayan ağıtlarından! Sonbahar bitmiş ve bembeyaz örtüsü ve sessizliği ile artık kış gelmiştir. Doğal güzelliklerin değişimi ile yönetmen anlatmak istediği hikayenin çok güzel anlatıcısı olmuş. Film çok ağır akıyor olsa da görüntüsü, oyunculuğu, müziği ve vermek istediği sosyal mesajları ile okadar etkileyici ki, sabırla fimin sonunu bekliyorsunuz. Tavsiye ederim. Acımtrak lezzette enfes bir film.
Hem sonbahari hem "sonbahar"i sevmeli, sevdirmeliyiz..
YanıtlaSilHayran olduğum, unutamadığım filmlerden biridir...
YanıtlaSilSuskunluğun sesinin mimiklerle çıktığı, o müthiş fotoğraf gibi, resim gibi sahneleriyle aklımdan çıkmayan başarılı bir film.
Tekrar hatırlamak iyi geldi, bir de müziği de çok içliydi.
Kısaca dokunaklı ve anlamlı bir film.
Çok etkilendiğim filmlerden biriydi.Ve çok güzel anlatmışsınız.
YanıtlaSilçok acıklı bir filme benziyor. ama görüntüler için izlemek isterim. ..
YanıtlaSilSelam Doktor Blue Ballon, ben hem sonbaharı hem "Sonbahar"ı sevenlerdenim.
YanıtlaSilVazgeçemeyenlerdenim:)
Selam Natali, Sonbahar'ı her yıl iki kez tekrar öne alıp okumak istiyorum.
YanıtlaSilÇok hoş ve etkileyci bir film sahiden. Sonbahar'ı severim:)
Selam Dalgaları Aşmak, yazıyı beğendiğinize sevindim. Sağolun:)
YanıtlaSilSelam Zeynep, görüntüler, müzik, konu.. Çok güzel bir film. Yoo..
YanıtlaSilAcıtan bir film. Acındıran değil.
Tavsiye ederim.
Şimdi baktım da, Sonbahar çekileli dört yıl olmuş, dört koca yıl. Nasıl da hızla geçiyor zaman. Daha dün gibi hatırlıyorum seyrettiğim zamanı, çok çok sevmiştim ben Sonbahar'ı. Senin de sevdiğini öğrendim, mutlu oldum, kıymeti bilinmez bu küçük filmlerin çünkü. Yeni filmini (Gelecek Uzun Sürer) merak ediyordum Alper'in, gidemedim. Vazgeçmiş değilim tabii, Desem diye bir yer var İzmir'de, sağlam filmlerin gecikmeli de olsa gösterimini yapıyorlar. Sinematek programları da var, bir zamanlar Bunuel, Bergman, Tarkovski ne çok yönetmenin filmini izlemiştim orada. Bak, Desem'e gitmeyeli de çok oldu, bir oturmuş, tam oturmuşum valla;)
YanıtlaSilŞu cümleni çok sevdim Vildan, acıtan bir film, acındıran değil. Eline sağlık, katılıyorum sana.
Çok sevgiler.
Selam Justine, şimdi yorumunuzu okuyunca, anladım ki ben de Özcan Alper'in yeni filmini seyretmemişim.
YanıtlaSilBulup seyretmek lazım. Bakalım Sonbahar'a benzer tat alabilecek miyim?
Böyle gecikmeli filmlerin gösterildiği bir sinema benim şehrimde de olsa ne hoş olurdu sahiden:)
Sağolasın Justine. Hoş bir yorum.
Teşekkürler.
Bilmem kaç kişi fark etti kaç kişi bu fark yusuf'un sonbahardan dönen , kışın ölüm getireceğini.
YanıtlaSilÖlümü beklerken aşık olmak.
Eka üstünde kızıl renkli paltoyla giderken , yusuf kızıla sarı tabutla gider ölüme.
yusuf'un yaşlılar ile birlikte beklediği ve vazgeçip binmeyip yürümeye başladığında gelen münübüs kırmızıdır.
mikalilin de arabası kırmızıdır.Yusuf bu arabaya binmiştir ve yusufun ruhsal ölümü önceden gerçekleşmiştir.
Filmin sonunda son bir kez kırmızıya sarılmış araca biner : tabutta. Eka kırmızı bir elbiseyle gürcistana gittiği arabanın rengi beyazdır.Yaptığı işi bıraktığktan sonra ki saflığı ve masumiyeti ifade ediyor.
Yolumun üzerindeki kitapçıdan geçerken yusufun sabahattin alinin kuyucuklu yusuf kitabına bakarken ekanın ona dostoyvskinin romanlarından çıkma raskolnıkov bakışın gelir aklıma.
Alper özcanla tanışmış şehrimde çekilmiş ve galasının çekildiği yerde yapılmış olması ayrıca bir vefadır.
Gnş.
Selam Güneş, bu yorumunuz var ya yazımın eksiklerini o kadar güzel kapatmış ki anlatamam. Anlattıklarınız, tespitleriniz ne kadar doğru.
YanıtlaSilFilmi renkleriyle okumak ve anlatmak şahane olmuş. Niye sizin bloğunuz yok ki? Haydi size blog açalım ve bambaşka görüşlerinizi bizlerle paylaşın:)
Teşekkür ederim.
Benim blogum var.
YanıtlaSilVe bu filmle ilgili söyleyecek çok sözüm var. Bu sadece renklerle olan bir yorum.
Birde var ki kitapçının , otelin ve sahildeki yusufun psikoljisiyle ilgili yorumum da vardır.
Bir yorumum da yusufun annesinin babasının mezarını temizlerken ki karga ile ilgili bildiklerim vardır.
Bu filmi bu kadar iyi bilmemse
yusuf gibi bir kaderim olmasıdır.
Bu film ölmeyi beklerken aşık olan bir filmken . bir çocğumuz aşık olmak için beklerken ölüyoruz.
Böle işte.
He bir de kelebek ve dalgıçı izlediniz mi?
Gnş.
Heyy! Aşkolsun Gnş, bloğunuzun linkini neden vermiyorsunuz????
YanıtlaSilKelebek ve Dalgıç mı? İzlemem mi?
Düşüncelerimi bloğunuza yorum olarak yazmamı ister misiniz:)
Blogumda sinema ve kitap vs konuşan biri değilim :))
YanıtlaSilKelebek ve dalgıçla ilgili ve herhangi bir sinema filmiyle alakalı bir yorumum ve düşüncem yok.
Sinema ile alakam.Fotografçı olmam ve çokça film arşivim ve koleksiyonum olması.
Link falan yok.Kullanıcı adımla da buraya gelmişliğim var. :))
Hımm. Hatırlayamadım sizi. Neyse:)
YanıtlaSilGizemli olmayı seven bir yorumcu olarak, katkınız için çok teşekkür ederim.
Mümkünse bloğunuzda dolanmak isterim.
Kullanıcı adım : failimechulyazar
YanıtlaSilHatırladım:)) Sevdiğim bloglar arasında:))
YanıtlaSilNiye blog adınızla yazmıyorsunuz?
Umarım sorun olmuyordur yorum yazmak? Bir ara bazı bloglar yorum yazamıyorlardı.
Teşekkür ederim failimeçhulyazar.
Sağolun.
Benim kışta ki sonbaharımı okumaya davet ediyorum seni :)
YanıtlaSilMerak ediyorum benim sonbaharımı nasıl bulacaksın diye..
Güneş..
Selam Güneş, okudum yazdıklarınızı.
YanıtlaSilBayıldım. En kısa zamanda Sonbahar'ı seyredip sizin anlattıklarınız üzerinden ayrıntıları yakalamaya niyetliyim:) Teşekkkür ederim.
Merhaba..
YanıtlaSilTeşekkür ederim. Aklıma sen girdin yaz yaz diye bilmem oldu mu :) ama yazarken çok keyif aldım.
Not: Bloga giremedim.Ondan adsız yazdım.
Güneş..