25 Mart 2012 Pazar

"Çok Eskiden Rastlaşacaktık."



"Nasıl unuturum seni ben, 
Alnımdaki bıçak yarası
Senin yüzünden;
Tabakam senin yadigarın;
"İki elin kanda olsa gel" diyor
Telgrafın;
Nasıl unuturum seni ben,
Vesikalı yarim?"
Orhan Veli Kanık


1968 yılında Ömer Lütfi Akad'ın yönetmenliğini yaptığı,  Türkan Şoray ve İzzet Günay'ın başrollerini oynadıkları Türk Sineması'nın en güzel filmlerinden biri olan Vesikalı Yarim, meğer Sait Faik'in Menekşeli Vadi adlı öyküsünden Safa Önal tarafından sinema için senaryolaştırılmamış mı? Aman Yarabbim! Ben bunu öğrenir, Sait Faik'in öyküsüne gömülmez miyim? Oldum bittim, Sait Faik öykülerinin hastasıyım. Ya, Vesikalı Yarim!..  Hemen Sait Faik'in Lüzümsuz Adam adlı kitabındaki Menekşeli Vadi adlı öyküsünü okudum. Filmin kareleriyle, öykünün cümlelerini eşleştirmeye giriştim. Bir de yukarıya Orhan Veli'nin şiirini ve bir film karesinin altına filmin replikleriyle, Safa Önal'ın sözlerini  ekledim....



"Arkadaşımın ismi Bayram'dı. İri kemikli bir adamdı. Arnavut şivesiyle konuşuyordu. Bir zamanlar kuru bademi külle, kezzapla yaş badem haline getirir satardı. Sonra piyango bileti sattı. Sonra arabacılık yaptı. Sonra da zengin oldu diyebiliriz. Günde otuz, kırk lira kazanıyordu. Ben kendisini bu ara tanımıştım. Eski adetlerini bırakmamıştı: Yine külhanbeyi gibi giyinir, yine haftalık kazancını bir günde harcardı."


"En kötü meyhanelerde en hoş kızları tanırdı. Onun tanıdığı kızlar içinde bir Seher vardı. Sahiden seher gibi bir kızdı. Bayram Seher'le yaşamaya başlamıştı."


"Seher'le birlikte yaşayan Bayram çok kavgalar etti Seher yüzünden. Bıçaklar çekti. Cürmü meşhudlardan kaça kurtula bir gün yakayı ele verdi. Yedi sekiz ay yattı. Seher zaten pek düşkün olduğu üniformalının peşine düştü. Asmalımescit'teki meyhaneye uğramaz oldu. İşte Bayram ondan sonra çalışmadı... Sabahtan içmeye başlıyordu. Seher' aramaya koyuldu. Kocaman bir bıçağı kuşağının arasından çıkarıp Seher'i böğründen yaraladı. Ama Seher ölmedi. Kendisini kimin yaraladığını da söylemedi."

"Seher hastaneden çıktıktan sonra meyhaneye geldi ama Bayram'la konuşmaz oldular. İşte bu, Bayram'a büsbütün dokundu. Seher'in yaptığı erkeklik de onun elini kolunu beygir bağlar gibi bağlıyordu." 


"Şimdi akşamları meyhanede bütün kazancını içkiye verirken ona rastladığım zaman artık onun yüzü, ışıklarını söndürmüş, harp içinde bir Avrupa şehri manzarası almıştı. O sinirli, kemikli, duru beyaz yüzündeki ateşli gözlerinin feri kaçmıştı. Kuru kuru öksürüyordu.O akşam onu perişan görünce:
- Bayram be, dedim. Ne bu halin be? Delilik etme!
-Öyleyse, dedi. Beni evime götürür müsün? Evime. Evime ama asıl evime. Yedi senedir gitmedim.
Gülüyordu.
-Yedi sene evvel bir sabah evden çıktım, dedi. Tam yirmibir yaşında idim. Bir şubat ayı idi. Ama bizim dere içi, bir bahar sabahı gibi ılıktı. Menekşeler kokuyordu. Ben kucağımda çiçeklerle Beyoğlu'na çıktım. Çiçekpazarı'nda çiçekler sattım.... Üç sene evvel evlenmiştim, ama hiç boyalı, kokulu kadın hiç koklamamıştım; kokladım. Ondan sonra eve gitmedim. Sağ mı ölü mü evdekiler, bilmem. Hiçbirine hiçbir yerde rastlamadım. Bir ihtiyar babam vardı. Bir anam, bir karım, iki çocuğum. Çocuğumdan biri bir buçuk yaşındaydı, ötekisi dokuz aylıktı.



Kadın-Benim yüzümden hep bunlar. Ya ölecek ya öldürüleceksin. Niye geldin? Gelmeyecektin.
Adam-Geleceğimi biliyordun ama, nedir istediğin?
Kadın-Bilmem, sıkıldım belki. Yetti belki. Herbirimiz yolumuza gitsek.
Adam-Yolumuz...
Kadın-Öyle...
Adam-Birleşti biliyordum.
Kadın-Yok birleşecek gibi değil. Benim yolum başka. Seni tanıdıktan sonra anladım bunu. Senle beraber olduktan sonra seni... Sevgi de yetmiyormuş... Çok eskiden rastlaşacaktık...
Adam-?
Kadın-Nasıl olsa ayrılacak yolumuz...*

Gözyaşların boşuna, düşmem artık peşine, yansın yüreğin yansın şimdide bende sıra... Kalbimi kıra kıra, bıraktın bir hatıra, yalanını yalancı, dudaklarında ara..." **



"Aşkı anlatmak gerekiyor. Çok önemli aşkı anlatmak. Aşkı anlatmanın büyük imkanlarından biri de ayrılığı getirmektir, yani aşkı beraberlik içinde ancak bir süre anlatabilirsin. Nerede aşk doruğa çıkar? Ayrılık geldiği zaman! İstediğinin dışında bir ayrılık, bir mecburiyet, zorunlu ayrılık geldiği zaman! Ne kadar sevdiğin, ne kadar sevmediğin! Felaket orada başlıyor, kaybettiğin zaman, ayrıldığın zaman!" *** SON

 *Vesikalı Yarim filminden replikler **Filmde Şükran Ay'ın söylediği şarkının sözleri ***Safa Önal'ın Ne Kadar Gamlı Bu Akşam Vakti adlı söyleşi kitabındaki sözleri.

22 yorum:

  1. eski filimlerdeki bu replige cok gulerdim :) hayir yerine nayir derlerdi :d

    ama bu filmi hic izlemedim

    YanıtlaSil
  2. Eski Türk filmleri çok güzeldir Ferhat. Tavsiye ederim. Keşke bu filmde şarkılar biraz daha az olaydı diye aklımdan geçer geçmesine ama bu filmi severim. Hem, edebiyatın sinemaya uyarlanmasını her daim sevmişimdir:)

    YanıtlaSil
  3. Orhan Veli ve Sait Faik,ikisinize severim,başarılı
    Bir yazı olmuş.İyiki hatırlattın.

    YanıtlaSil
  4. Safa Önal'ın sözleri ne kadar doğru..."felaket orada başlıyor"

    YanıtlaSil
  5. vesikalı yarim şarkısını edip akbayram'dan ne zaman dinlesem sanki başka bir boyuta geçiyorum.muhteşem bir şarkı.edip akbayram.2dan güzel de kimse söyleyemez gibi geliyor. filme gelince, çok severim.eski türk filmleri sevilmez mi?

    YanıtlaSil
  6. Zaman!Eriyor... Ben de bayılırım:)

    YanıtlaSil
  7. Kelimeler Dünyası,Safa Önal'ın kitabını öneririm.

    YanıtlaSil
  8. Kara Kitap, duymamıştım Edip Akbayram'ın bu şarkısını. Öğrendim sayende. Sağolasın. Bu arada konserin olunca haber ver e mi:))

    YanıtlaSil
  9. vesikalı yarim döneminin en iyilerindendi.. hatırlattığın için teşekkürler..

    YanıtlaSil
  10. Bu filmi inceleyen "çok eskiden rastlaşacaktık" isimli bir kitap okumuştum bi rkaç sene önce. Eski türk filmlerini izlemeyi ihmal ettiğimi anladım o zamanç AMa sanırım çok da iyi arşivlenmediler. İyi kopyası olan film sayısı hala inanılmaz az.

    YanıtlaSil
  11. Hoş filmdir sahiden Dayatılanla Yaşamak..

    YanıtlaSil
  12. Vladimir, eski filmleri sanıyorum tamir etmeye başladılar.

    Türk Sinemasının baş yapıtlarından Selvi Boylum, Al Yazmalım, bugünün sinema teknolojisine göre restore edilen yeni versiyonuyla sinemalarda oynatıldı diye biliyorum. Nasıl oldu doğrusu çok merak ediyorum.

    YanıtlaSil
  13. Evet onun restore edildikten szonraki DVD sini aldım. Ama uzun bir dönem yılda 300den fazla film çekmiş bir Yeşilçam'ın ya da "Kültür Bakanlığı" denen yeri bunlara sahip çıkmak için el ele vermesini bekliyor insan. AMa yok böyle bir şey. Onbinlerce filmin içinden kurtarılan film sayısı 100 taneyi bulmaz ne filmler var oysa, Son Kuşlar, Çalıkuşu, Vurun Kahpeye, Yatık Emine, Bedrana... Susuz Yaz yok ortada.. Gizli Yüz ve anayurt Oteli gibi yurt dışında ses getirmiş filmlerin en adi kopyaları dolanıyor piyasada. Anayurt Oteli sanırım yok bile. :(

    YanıtlaSil
  14. Sahi, düşününce ne hoş Türk filmlerimiz vardır bizim. Kimi zaman duygulandıran,göz yaşı döktüren, kimi zaman eğlendirip güldüren:)

    Vladimir, şaşırtan Türk filmi hatırlamıyorum sanki... Galiba öyle! Şööyle adamakıllı korku, hayret filmi hiç seyretmedim. Bilemedim şimdi:))

    Korunmalı elbette filmler. Koruma altına alınmalılar.

    YanıtlaSil
  15. en güzel türk filmlerinden birisidir. hele o final sahnesi ne çok şey anlatır...

    YanıtlaSil
  16. Evet Hirondelle, kadın rotayı belirler. Kendine göre doğruyu yapar. Finali etkileyicidir sahiden.

    YanıtlaSil
  17. Beğenerek takip ettiğim, bende her gün kendisine bakma refleksi doğuran blogların hep ilk yazısının konusuna odaklanırım.. Yazanı, yazmaya iten dürtülerin izlerini ararım.. İlk yazınız Orhan Pamuk'un bir kitabıyla ilgiliymiş.

    Şimdi siz haklı olarak diyeceksiniz ki: "Be adam, madem öyle, neden o yazının değil de bu yazının altına yorum yazıyorsun??"

    Yanıtım yazınızın başlığında gizli:))

    "Çok eskiden rastlaşacaktık!"

    Bu Orhan Pamuk'un Kara Kitap'ının en vurucu epigrafı.. Siz Sait Faik üzerinden filmin edebiyatla bağlantısını kurunca, ben de bu bilgiyi eklemeden edemedim.. Belki şimdi o bölümü tekrar okuma isteği duyarsınız:))

    YanıtlaSil
  18. Hemen açıp okuyayım o bölümü Asaf:) Epeydir Orhan Pamuk'u ihmal etmiştim. Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  19. Çok sevdiğim Türkan Şoray filmlerindendir, Sait Faik öyküsünden uyarlandığını şimdi sayende öğrendim. Eski filmler gibisi yok. O şarkıya da bayılırım. Ne kadar güzel şarkıdır. (Kalbimi kıra kıra, bırakmadın hatıra...) çok teşekkürler, keyifle okudum, fotolara baktım, keşke yaşlılık olmasaydı ne güzel kadındı...lanet olsun yaşlılığa:(((

    YanıtlaSil
  20. Beni hala o eski filmler mest ediyor ne güzel miş siyah beyaz film şu an da cekilen diziler benim için hiç o güzel insanlar benim için çok değerli

    YanıtlaSil
  21. Türkan Şoray filmlerini severim. Daha doğrusu o dönem filmlerinin çoğunu severim. Şu aralar dikkatimi çeken bir şeye değinecektim. Bu tip insanlara düşmüş derler. Gerçek midir, yazarın kalemi midir bilinmez. Onlardaki yaşam felsefesi bu nesilin en iyi eğitim almışında yok. Yazarın kalemi ise bu devrin filmlerini de kitaplarını da yazan var. Neden aynı kalem yok da iki kelamla tüm derdini anlatır oldu yeni nesil.

    YanıtlaSil
  22. Durduk yere ağladım. Filmi izlemiş kadar oldum teşekkürler.

    YanıtlaSil