"Gam Defetmek" Diye Bir Şey Duymuş Muydun Daha Önce?

Cemal Kafadar'ın tam manasıyla izini sürüyorum. O nerde ben orada... Hakkında yazılan bütün yazıları okuma gayretindeyim.  Cemal Kafadar kim peki? Şarkı söylüyor da klipleri mi var? Yook! Dizi filmler çevirmiş de televizyonda mı oynuyor? Yook! Peki bir futbol takımına milyonlarca dolarla transfer edilmiş bir oyuncu ya da kaleci mi? Yook, değil!  Peki çetrefilli özel hayatı sebebiyle gazetelerin baş sayfasına konu  mu oldu? Aslaaa...  O zaman nerden bileceğiz Cemal Kafadar'ı değil mi? Oysa bilinmelidir. Türk tarihi profesörüdür. Ben nereden biliyorum peki? Bu kadar görüntü, ses ve yazı  kalabalıklığı arasında kendisini tanımam tamamen tesadüfidir. Kitapçılarda dergileri karıştırmayı seviyorum ya, dergilerden birinde denk gelmiştim. Sonra "Kim Var İmiş Biz Burada Yoğ İken" adlı kitabını kitapçılarda çokça aramıştım. Evliya Çelebi hakkında yazılarını okumuştum. Hatta Hayal Kahvem'e yazmıştım. İşte burada.... 

 

Bazı kelimelerin melodisini çok severim diye bir yazı yazmıştım daha önce...  Burada... Severim gerçekten. Şimdi yeni bir kelime üzerinde yazı yazmaya çalışacağım. Ve referansım Cemal Kafadar olacak. Melosini ve anlamını çok sevdiğim ve artık eskisi kadar kullanmadığımız bir kelime bu... "Gam"... Ne hoş bir kelime değil mi? Okuyunca kalpten vuruyor insanı... Yüksel Göktürk ve Ulaş Özdemir'in Cemal Kafadar'la yaptığı bir söyleşide, blues müziği hakkında birşeyler anlatıyordu.  Günümüzde Türkçede blues'a en yakın kelimenin "efkar" olduğunu söylüyordu. Ama aşık edebiyatında ve kahvelerin yayıldığın dönemlerden bahsedilirse, en önemli kelime neymiş biliyor musun? "Gam"... O duygu içinde Osmanlıların en çok kullandıkları kelimeymiş "gam"... İnsanların ruhi ve zihni sorunlarından bahsederken "Ah!Gam var onda!" denirmiş. İşte bunları okudum ya o kadar hoşuma gitti ki anlatamam. Şiirlerde de çok geçermiş bu kelime... Bak şimdi... "Dilde gam var şimdilik lutfeyle gelme ey sürur...  Olmaz bir hanede mihman mihman üstüne" demiş Rasih Efendi sözgelimi...  Bayıldım bu dizelere... Sürur sevinç demekmiş... Bir hanede misafir misafir üstüne olmaz. "Sen şimdilik gelme sevinç, gönlümde gam var, bırak ben önce gamla helalleşeyim." demekmiş. Ne güzel! Müzikte gam kelimesi kullanılır ya, buradan gelip gelmediğini bilmediğini söylüyor Cemal Kafadar.  "Ama olabilir, duygu perdelerimiz bir yerde perde değil mi müzikte" diyor.  Gam çok kritik bir kavrammış. Eskiden gam defetmek için fıkra anlatmak adeti varmış. Hatta 16. yüzyılda yazılmış  açık saçık bir fıkra kitabı varmış. Adı neymiş bu kitabın biliyor musun? "Gam Defeden"...  Onu "Blues Buster" diye çeviriyormuş Cemal Kafadar. Niye? Çocuklar "ghost buster" lafını bildiği için.  Sonra gamla ilgili sözlerine şöyle son veriyor... Diyor ki: "Hem felsefi, hem sosyolojik tarafıyla insanların değişik bağlamlarda nasıl bir gam hissettiğini bilmek bir tarihçi için müthiş olurdu.  Müzik tam oraya giriyor, damardan giriyor yani." 

Sana bir şey söyleyeyim mi, öğrenim hayatımda bir kez ikmale kaldım. O derste Tarih'ti... Bakar mısın koskoca profösörün yaptığına? Hem tarih anlatıyor. Hem tarih dersinin içine müzik ve edebiyat katıyor. Keşke daha çok yazsa ve televizyon programları yapsa Cemal Kafadar. Çünkü tarih deyince yüreğime çöreklenen gamı kolaylıkla defediyor. Ben Cemal Kafadar'ı takip etmeyeyim de kim mi takip edeyim söyler misin? Şimdi var ya, canım  fena halde Jimi Hendrix'i dinlemek istiyor.